Samoloty myśliwskie PZL P.1, P.6, P.7, P.8 - Andzrej Glass

Polskie Konstrukcje LotniczeNa początku XX wieku polscy konstruktorzy odnieśli wiele sukcesów, znajdowali się w światowej czołówce. Wykazali się nie tylko dużymi zdolnościami konstruktorskimi, lecz także doskonałą umiejętnością maksymalnego wykorzystania skromnych możliwości, którymi dysponowali. Autor serii Andrzej Glass w bardzo dokładny sposób ukazał ich osiągnięcia i projekty. Podał wiele dokładnych danych technicznych, opisy historii poszczególnych projektów oraz opis wykorzystania samolotów w różnych dziedzinach życia. Zamieścił liczne fotografie i schematy.Pierwszy zeszyt z serii PKL przedstawiał dwie konstrukcje PZL P.11 i PZL P.24Na początku 1928 rozpoczęły działalność Państwowe Zakłady Lotnicze przekształcone z Centralnych Warsztatów Lotniczych. Miały one służyć lotnictwu wojskowemu produkując samoloty o konstrukcji duralowej. Wśród pierwszych zadań zakładów było opracowanie własnego typu samolotu myśliwskiego. Powierzono je młodemu, 27-letniemu konstruktorowi, inż. Zygmuntowi Puławskiemu.Na wiosnę 1928 r. PZL nabyły we Francji licencję na budowę metalowego samolotu myśliwskiego Wibault 70 oraz prawa stosowania nitowania systemem Wibault. Ten udany samolot stał się dla Puławskiego szkołą nowoczesnej konstrukcji. W szczególności zainteresowało konstruktora krycie skrzydeł i usterzeń cienką blachą usztywnioną przez żłobki według systemu Wibault oraz system nitowania Wibault, polegający na tym, że do brzegu płaskich blaszanych żeber (płata czy usterzenia) były nitowane od zewnątrz – odgięte do góry – krawędzie pokrycia płata. Po znitowaniu brzegi żeber wraz z brzegami pokrycia tworzyły grzebienie w poprzek skrzydła. Konstrukcja taka była lekka, łatwa do nitowania, a niewysokie grzebienie, biegnące w przybliżeniu zgodnie z kierunkiem opływających je strug powietrza, prawie nie psuły aerodynamiki płata.Puławski dość szybko opracował projekt samolotu myśliwskiego PZL P.1, stosując w nim dwa swoje bardzo interesujące pomysły, później opatentowane. Jeden z pomysłów dotyczył konstrukcji płata. Do tego czasu górnopłaty miały płat zamocowany nad kadłubem do piramidki z rur. Puławski nadał skrzydłom kształt mewi, tzn. przy kadłubie były one załamane do dołu i zamocowane bezpośrednio do kadłuba. Rozwiązanie Puławskiego zapewniało bardzo dobrą widoczność do przodu i na boki, zwłaszcza że płat przy kadłubie był zwężony i ścieniony. Połączenie obrysu zwężonego przy kadłubie z załamaniem płata bynajmniej nie komplikowało konstrukcji, lecz opierało się na logicznym wniosku z przestudiowania wytrzymałości skrzydła podpartego zastrzałami. Skrzydło takie musi mieć konstrukcję o największej wytrzymałości w miejscu podparcia zastrzałami, natomiast w pobliżu kadłuba może być znacznie słabsze, a więc węższe i cieńsze.W koncepcji mewiego płata Puławski nawiązał do skrzydeł niemieckiego samolotu dwupłatowego Aviatik C.V z 1917 r. Pomysł zaś zwężenia płata przy kadłubie wzorował na skrzydłach samolotu amerykańskiego Kinner „The Spirit of Ether” z 1928 r, a pogrubienie – na skrzydłach polskiego samolotu Prauss PS-1 z 1928 r. Pierwszy projekt płata Puławskiego miał maksymalną grubość na załamaniu w pobliżu kadłuba, dopiero później Puławski przeniósł największe zgrubienie w miejsce podparcia zastrzałami, co było znacznie korzystniejsze z punktu widzenia wytrzymałości i lekkości konstrukcji.Płat Puławskiego, zwany później za granicą „płatem polskim”, łączył w sobie odpowiednią widoczność z kabiny, dobrą aerodynamikę, dużą wytrzymałość i niezbyt skomplikowaną konstrukcję. W świecie został spopularyzowany dopiero przez następny samolot Puławskiego, P. 6. Płat ten uznany w świecie za duże osiągnięcie techniczne, rozsławił nie tylko nazwisko Puławskiego, lecz również wytwórnię PZL i polskie konstrukcje lotnicze. Jednym z wyrazów zainteresowania płatem Puławskiego było zbudowanie za granicą wielu samolotów o tym układzie płata. We Francji na przykład powstały samoloty Loire 43 (1932 r.), Loire 45 (1933 r.) i Loire 46 (1934 r. – 70 sztuk), Mureaux 170 (1933 r.) i Mureaux 180 (1934 r.), Dewoitine D 560 (1934 r.) i Arsenal-Delanne 10 (1940 r.); w Niemczech – Dornier Do-C1 (1933 r.) i Henschel Hs-121 (1934 r.); w Czechosłowacji – Aero A-102 (1933 r.), w Jugosławii – Ikarus IK-1 (1935 r.) i IK-2 (1936 r.); w ZSRR – Polikarpow D J-4, a z projektów niezrealizowanych: na Węgrzech Weiss MW-18 i w Anglii Armstrong Whitworth AW-32 (1934 r.). Amerykański obserwacyjny Douglas O-31 (1930 r.) miał płat Puławskiego usztywniony linkami, zgodnie z drugim patentem Puławskiego na płat mewi.Oprawa zeszytowa, 185x230mm, 71 stron